Nghiên cứu chế tạo mỡ bôi trơn có khả năng phân hủy sinh học ứng dụng cho thiết bị chuyên dụng hoạt động trong môi trường biển
9 lượt xemDOI:
https://doi.org/10.54939/1859-1043.j.mst.105.2025.67-74Từ khóa:
Mỡ bôi trơn; Phân hủy sinh học; Ma sát; Mài mòn.Tóm tắt
Mỡ bôi trơn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ và duy trì hoạt động ổn định của các thiết bị, đặc biệt là trong điều kiện môi trường biển khắc nghiệt. Tuy nhiên, phần lớn các loại mỡ hiện nay được sản xuất từ dầu khoáng không có khả năng phân hủy sinh học, tiềm ẩn nguy cơ ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Trước nhu cầu phát triển các sản phẩm thân thiện với môi trường, đặc biệt trong điều kiện các thiết bị chuyên dụng thường xuyên vận hành tại khu vực biển đảo, việc nghiên cứu chế tạo mỡ bôi trơn phân hủy sinh học là hết sức cần thiết. Bài báo này trình bày kết quả nghiên cứu tổng hợp và đánh giá mỡ bôi trơn có khả năng phân hủy sinh học sử dụng dầu thầu dầu là dầu nền, chất làm đặc là xà phòng lithium 12-hydroxystearat, kết hợp với hệ phụ gia chức năng chống gỉ, chống mài mòn. Mỡ được chế tạo với tỷ lệ chất làm đặc/dầu nền là 14/86% khối lượng và nhiệt độ xử lý 220-230 oC cho cấu trúc bền và độ đồng đều cao. Kết quả thử nghiệm mù muối chứng minh mỡ phủ giúp cải thiện rõ rệt khả năng bảo vệ bề mặt kim loại. Ngoài ra, khả năng chịu tải của mỡ đạt 315 kg và khả năng phân hủy sinh học vượt 70%. Những kết quả này cho thấy mỡ có khả năng bôi trơn, bảo vệ kim loại và có khả năng phân hủy sinh học cao, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật đối với các thiết bị hoạt động trong môi trường biển.
Tài liệu tham khảo
[1]. Agus Nugroho et al., “Recent advances in harnessing biolubricants to enhance tribological performance and environmental responsibility - Bibliometric review”, Cleaner Engineering and Technology, Vol. 23,100821, (2024).
[2]. O. J. Aluyor et al., “Biodegradation of mineral oils – A review”, African Journal of Biotechnology, Vol. 8, No. 6, pp. 915-920, (2009).
[3]. Jia Leang Teh et al., “A review on the properties and tribological performance of recent non-aqueous miscible lubricants”, Journal of Molecular Liquids, Vol. 366, 120274, (2022).
[4]. J. Salimon et al., “Biolubricants: Raw materials, chemical modifications, and environmental benefits”, Eur. J. Lipid Sci. Technol., Vol. 112, No.5, pp. 519–530, (2010).
[5]. A. Campanella et al., “Lubricants from chemically modified vegetable oils,” Bioresour. Technol., Vol. 101(1), pp. 245–254, (2010).
[6]. J. Padgurskas et al., “Tribological study of beeswax-thickened biogrease and its modification with carbon nanoparticles, Tribology International”, Vol. 184, 108465, (2023).
[7]. M. S. B. Sapnar et al., “Tribological behaviour of palm-based bio grease with various additives and thickeners”, Intelligent Systems and Applications in Engineering, Vol. 12, No.23, 2837-2850, (2024).
[8]. Ha, P. T et al., “Nghiên cứu ảnh hưởng của dầu ve đến tính chất mỡ phân hủy sinh học gốc xà phòng liti trên cơ sở hỗn hợp dầu sở-ve”, Vietnam Journal of Chemistry, No. 45, pp. 42-46, (2014) (in Vietnamese).
[9]. Ho Thi Ngoc Han et al., “Tổng hợp mỡ bôi trơn sinh học từ mỡ cá tra, cá basa và dầu thực vật đã qua sử dụng”, CTU Journal of Science, No. 13, pp. 50-58, (2010) (in Vietnamese).
