Kết nối đồ thị truy vấn dựa trên ontology

8 lượt xem

Các tác giả

  • Doan Quang Tu (Tác giả đại diện) Viện Công nghệ thông tin và Điện tử, Viện Khoa học và Công nghệ quân sự

DOI:

https://doi.org/10.54939/1859-1043.j.mst.105.2025.130-138

Từ khóa:

Ontology; Kết nối truy vấn; Tương đồng ngữ nghĩa; Kỹ thuật cắt tỉa.

Tóm tắt

Yêu cầu về cạnh tranh kinh doanh đang ngày càng trở nên phức tạp hơn trong thập kỷ qua. Một trong những vấn đề này là cách phản hồi và đáp ứng các truy vấn từ khách hàng nhằm đưa ra quyết định nhanh chóng và kịp thời. Để giải quyết vấn đề này, bài báo đề xuất một framework để xác định các truy vấn thường xuyên từ nhiều nguồn khác nhau. Đóng góp chính của công trình này là (1) kết nối truy vấn dựa trên ontology (bản thể học). Thực tế, kết nối truy vấn đã được nghiên cứu rộng rãi bằng nhiều phương pháp khác nhau, hầu hết đều dựa trên cách tiếp cận gán nhãn và sử dụng đẳng cấu để ánh xạ một truy vấn đến các đồ thị con trong cơ sở dữ liệu đồ thị. Tuy nhiên, các phương pháp truyền thống này có thể không nắm bắt đủ sự tương đồng về ngữ nghĩa khi ánh xạ các thuật ngữ với nhau. Kết nối dựa trên ontology có thể giải quyết vấn đề này hiệu quả hơn so với chỉ sử dụng đẳng cấu gán nhãn. Trong nghiên cứu này, ba kỹ thuật cắt tỉa và sự kết hợp của chúng trong các tập yếu tố liên kết với đỉnh có trọng số được đề xuất. Ngoài ra, (2) một kỹ thuật phân cụm đồ thị sub-ontology (ontology con) được đề xuất để trích xuất kết quả của framework. Kỹ thuật này dựa trên một phương pháp phân cụm hiện có nhưng cần cải tiến trong bước xử lý dữ liệu để có thể áp dụng vào việc phân cụm các đối tượng ontology con/đồ thị con. Cuối cùng, (3) chúng tôi thực nghiệm để xác minh hiệu quả và tính hiệu suất của các kỹ thuật cắt tỉa bằng cách sử dụng dữ liệu tổng hợp và so sánh các kỹ thuật với nhau.

Tài liệu tham khảo

[1]. Fudholi, Dhomas & Rahayu, Wenny & Pardede, Eric. “Ontology-Based Information Extraction for Knowledge Enrichment and Validation”. Pattern Recognition, 48(4):1364–1373, (2016).

[2]. Evgeny B Krissinel and Kim Henrick. “Common subgraph isomorphism detection by backtracking search”. Software: Practice and Experience, 34(6):591–607, (2004).

[3]. Abu-khzam, Faisal & Samatova, Nagiza & Rizk, Mohamad & Langston, Michael. “The Maximum Common Subgraph Problem: Faster Solutions via Vertex Cover”. IEEE/ACS International Conference on Computer Systems and Applications, pages 367–373. IEEE, (2007).

[4]. Ina Koch. “Enumerating all connected maximal common subgraphs in two graphs”. Theoretical Computer Science, 250(1):1–30, (2001).

[5]. John W Raymond, Eleanor J Gardiner, and Peter Willett. “Rascal: Calculation of graph similarity using maximum common edge subgraphs”. The Computer Journal, 45(6):631– 644, (2002).

[6]. Davide Mottin, Matteo Lissandrini, Yannis Velegrakis, and Themis Palpanas. “Exemplar queries: Give me an example of what you need”. Proceedings of the VLDB Endowment, 7(5):365–376, (2014).

[7]. Md Saiful Islam, Chengfei Liu, and Jianxin Li. “Efficient answering of why-not questions in similar graph matching”. IEEE Transactions on Knowledge and Data Engineering, 27(10):2672–2686, (2015).

[8]. Ali Cakmak and Gultekin Ozsoyoglu. “Taxonomy-superimposed graph mining”. In Proceedings of the 11th International Conference on Extending Database Technology: Advances in Database Technology, pages 217–228. ACM, (2008).

[9]. Boanerges Aleman-Meza, Christian Halaschek-Wiener, Satya Sanket Sahoo, Amit Sheth, and I Budak Arpinar. “Template-based semantic similarity for security applications”. In International Conference on Intelligence and Security Informatics, pages 621–622. Springer, (2005).

[10]. O. Corby, R. Dieng-Kuntz, F. Gandon, C. Faron-Zucker. “Searching the semantic web: Approximate query processing based on ontologies”. IEEE Intelligent Systems, 21(1):20–27, (2006).

[11]. Eric Little, Kedar Sambhoos, and James Llinas. “Enhancing graph matching techniques with ontologies”. In Information Fusion, 2008 11th International Conference on, pages 1–8. IEEE, (2008).

[12]. Yinghui Wu, Shengqi Yang, and Xifeng Yan. “Ontology-based subgraph querying”. In Data Engineering (ICDE), 2013 IEEE 29th International Conference on, pages 697–708. IEEE, (2013).

[13]. Carlo Wouters, Tharam Dillon, Wenny Rahayu, and Elizabeth Chang. “A practical walkthrough of the ontology derivation rules”. In International Conference on Database and Expert Systems Applications, pages 259–268. Springer, (2002).

[14]. Carlo Wouters, Tharam Dillon, Wenny Rahayu, Elizabeth Chang, and Robert Meersman. “Ontologies on the move”. In International Conference on Database Systems for Advanced Applications, pages 812–823. Springer, (2004).

[15]. Andrew Peter Flahive. “Tailoring large domain ontologies in the semantic grid environment”. PhD thesis, La Trobe University, (2007).

[16]. Lambrix, P., Armiento, R., Li, H., Hartig, O., Abd Nikooie Pour, M., & Li, Y. “The materials design ontology”. Semantic Web, 15(2), 481-515, (2024).

Tải xuống

Đã Xuất bản

25-08-2025

Cách trích dẫn

[1]
Đoàn Q. T. Đoàn, “Kết nối đồ thị truy vấn dựa trên ontology”, JMST, vol 105, số p.h 105, tr 130–138, tháng 8 2025.

Số

Chuyên mục

Công nghệ thông tin & Cơ sở toán học cho tin học